Met een steeds strenger wordende tweede lockdown en een recessie in het verschiet ziet het leven van menig ondernemer er verre van rooskleurig uit. Toch zijn er legio geweldige voorbeelden van Rotterdamse ondernemers die tegen de stroom in ondernemen en innoveren. Ondernemers die de stad maakten tot wat zij nu is, zijn ook nu de smaakmakers. ‘Niet lullen, maar poetsen’: Rotterdammers zitten niet bij de pakken neer, maar pakken aan. De stad, die zichzelf na de Tweede Wereldoorlog opnieuw opbouwde, blijft een stad die continu verandert en vernieuwt. In tijden van crisis rollen Rotterdammers de mouwen op. Juist dat maakt Rotterdam tot een van de meest spannende steden van Europa.
We verzamelden acht kenmerken van Rotterdams ondernemerschap als ode aan de veerkracht van onze stadsgenoten.
Rotterdamse ondernemers:
1. Zijn zo veelzijdig als de stad zelf
Dat Rotterdam de stad is met de meeste nationaliteiten zie je direct terug in het straatbeeld. Straten zoals de Noorder- en Zuiderboulevard en de West Kruiskade zitten bomvol winkels en eettentjes uit alle windstreken. Zaken zoals Toko de Waart, Kismet notenbar, De Rimboe en Khadija mode zijn niet meer weg te denken uit de stad. Schreeuwerige reclameborden en stoepen vol koopwaar zijn maar moeilijk te vatten in het gemeentelijk ‘schoon, heel, veilig’-beleid. Wie van aangeharkt houdt, kan naar de Koopgoot. In Rotterdam is er voor elke voorkeur en afkomst wel iets te vinden.
2. Doen het zelf
Er is geen gemeentelijk beleid, actieplan of stimuleringssubsidie nodig om Rotterdammers in actie te laten komen. Ze kiezen ook lang niet altijd voor de makkelijke weg. Merwe-Vierhaven, het gebied aan de rafelrand van de stad, groeide de laatst tien jaar uit van verlaten havengebied tot culturele hub. Stadslandbouwbedrijf Uit je Eigen Stad was destijds de pionier en al snel volgden onder meer Keilecafe en Weelde. Ook wereldberoemde kunstenaars als Joep van Lieshout en Daan Roosegaarde openden er hun atelier en vrijplaats.
De Hofbogen | Susan Bijl | De Rimboe
3. Doen het ook graag samen
Toen Rotterdams icoon Donner in 2014 failliet ging werd de boekhandel gered door tweeduizend fans die via crowdfunding 250.000 euro bij elkaar legden. Dat was nog nooit eerder vertoond en haalde de landelijke media. Maar ook op kleinere schaal wordt intensief samengewerkt. Festivalstad Rotterdam en Rotterdamse retailers zijn twee handen op één buik. Het internationale Filmfestival werkt met Rotterdamse ontwerpers en ondernemers samen. Zo komt de internationale bezoeker ook in aanraking komt met de tassen van Susan Bijl, de gin van Loopuyt, bier van Kaapse Brouwers en nog veel meer.
4. Zetten nieuwe gebieden en zelfs de gehele stad op de kaart
Zonder haar ondernemers waren de Hofbogen, het gebied rond de Zwaanshals en Katendrecht nog steeds verlaten plekken. Drie Rotterdamse food pioniers waren in 2013 op zoek naar een plek om hun foodconcept te vestigen. Dat bleek in de binnenstad lastig en daarom trokken ze naar – het destijds nog onbekende – Katendrecht. Daar opende ze in 2014 de Fenix Food Factory. De brug ‘de Hoerenloper’ was er zelfs nog niet, maar daar trokken Rotterdammers zich weinig van aan. Die hadden het omrijden er best voor over. Al snel werd de FFF de populairste trekker van de inmiddels meest gewilde wijk van Rotterdam.
Yogaground’s YGTV
5. Hebben lef en schalen op
Het in Noord gevestigde SuperBra wist in korte tijd een mooie clientèle op te bouwen. Eigenaar Floor maakte de overstap naar Utrecht voor haar tweede winkel. Die opende een week vóór de coronacrisis. Man met Bril Koffie opende zijn eerste vestiging in de Hofbogen midden in de vorige crisis en zorgde er eigenhandig voor dat dit stukje Rotterdam op de ‘mental map’ kwam. De tweede vestiging op Rotterdam Centraal, opende hij onlangs midden in de coronacrisis. Het meervoud van lef is “leven” moet oprichter Paul Sharo gedacht hebben.
6. Laten zich niet kisten
Toen op zondagavond 15 maart de eerste lockdown werd afgekondigd kwam Yogaground nog diezelfde avond met het bericht dat zij op maandagochtend hun eerste online yogales via Instagram zouden uitzenden. Inmiddels is dit uitgegroeid tot ‘YGTV’, een volwaardig online aanbod met klanten van over de gehele wereld. Restaurant Heroine bedacht ‘Heroine at Home’; een viergangen diner dat je met video-instructie thuis afmaakt. Hun aanpak werd lovend besproken in een column in NRC. Maar er is een overtreffende trap: onlangs begonnen vier Rotterdamse chef-koks van gesloten sterrenrestaurants hun eigen afhaaloket: de Sterren Drive Thru. Hier koken zij in de weekenden hun ‘signature dishes’ voor mensen die indruk willen maken aan hun eigen eettafel.
Man met Bril Koffie | Keilcafe | Fenix Food Factory | De Luchtsingel | Platform 104
7. Zorgen voor impact in de buurt
Rotterdamse ondernemers voelen zich ook verbonden met hun eigen buurt en stad. Verschillende horeca-ondernemers hebben wekenlang maaltijden aan zorginstellingen gedoneerd, zoals Jack Bean aan Erasmus MC. Het team van platform 104 dook tijdens de eerste lockdown meteen achter de naaimachine om van oude dekbedovertrekken, die ze ophaalde in de buurt, mooie mondkapjes te maken. Buurtbewoners konden deze gratis ophalen. Maar de sociale impact gaat verder dan alleen coronatijd. Zo heeft de Jumbo aan het Groot Visserijplein al jaren een goede band met de buurtbewoners. Tot verbazing van het landelijke hoofdkantoor heeft dit filiaal dan ook nooit een gebrek aan sollicitanten.
8. Maken hun stad gaver tijdens crises
Tijdens de vorige crisis werden in de stad massaal braakliggende terreinen, leegstaande gebouwen en functieloze daken in gebruik genomen. Rotterdam werd koploper op het gebied van creatieve en bottom-up gebiedsontwikkeling. Denk aan het Schieblock en de Luchtsingel door Zus, het rooftop café Op het Dak, Jazzclub Bird in de Hofbogen, Rotterdams warenhuis Groos, poppodium Annabel, en Biergarten. Plekken waar de Rotterdammer én de bezoekers zich thuis voelen. Allemaal het resultaat van de vorige crisis. En juist deze plekken zetten Rotterdam de afgelopen jaren internationaal op de kaart en zijn de grote trekkers gebleken.
Juist in tijden van crisis laten Rotterdamse ondernemers zien waar de stad sterk in is; aanpakken en doorgaan. Wat wij, als Rotterdammers, kunnen doen, is hen steunen. Koop je kop koffie, je boek, BH, maaltijd en wijnpakket bij een van de vele lokale ondernemers. Dan ondersteun je niet alleen hem of haar, je investeert ook direct in de aantrekkelijkheid van je eigen stad. Want wat zou het een saaie bedoening zijn zonder ze!
Geschreven door Rinske Brand en Caroline de Jager
