Campussen zijn de hotspots van de hedendaagse kenniseconomie. Hier wordt de nieuwe generatie voorbereid op de toekomst en zien baanbrekende ideeën het levenslicht. Waar in het verleden campussen én daarmee de studenten buiten het stadscentrum werden geplaatst, lonkt de stad steeds vaker. In onze samenwerking met verschillende universiteiten en hogescholen zien we dat campussen steeds vaker dynamische en flexibele omgevingen zijn, die regelmatig met de stad samenkomen.
In dit blog nemen we je mee in vijf trends die de weg naar de urban campus van de toekomst uitzetten.
1. De fluïde campus
Campussen blijven onverminderd fungeren als centrum van wetenschap en kennis, maar steeds minder vaak zijn onderwijsinstellingen gebonden aan één plek, of zelfs aan één stad.
Zo opende Erasmus Universiteit Rotterdam een aantal jaar geleden een tweede locatie midden in het centrum en Nyenrode Business Universiteit breidde uit van hun kasteel in Breukelen naar een tweede locatie aan de Amsterdamse Keizersgracht. Daarnaast vond de pop-up trend ook zijn weg naar de onderwijswereld. Zo benut de Rijksuniversiteit Groningen naast hun twee campuslocaties aan de rand van de stad, nu ook lege ruimten in het stadscentrum als innovatielabs.
Sommige onderwijsinstellingen breiden uit naar andere steden. In Amsterdam is het bijvoorbeeld mogelijk om een studie van de Universiteit van Twente te volgen. Zes van de zeven faculteiten van Universiteit Leiden zijn actief op hun ‘campus Den Haag’. En ook de TU Eindhoven heeft samen met Tilburg University een externe locatie in Den Bosch.
2. Sharing is caring
Waar in het verleden campussen bekend stonden als gesloten bastions, openen zij zich steeds vaker naar de stad én de partijen die daar actief zijn. Dit betekent concreet dat alle stakeholders, zowel die op de campus als uit de omgeving, betrokken worden bij het ontwikkelen van shared space.
In Amsterdam werken de Vrije Universiteit, het Amsterdam UMC en de gemeente Amsterdam sinds 1,5 jaar nauw samen aan een verbeterde verbinding tussen de universiteitscampus en de directe omgeving. Dit is ook de insteek in de wijk Ørestad in Kopenhagen. Daar ging de Universiteit van Kopenhagen samen met gebiedsontwikkelaars de uitdaging aan om van een leeg stuk stad een levendige shared space te creëren, passend bij de vooruitstrevende en innovatieve identiteit van het gebied.
3.In co-creatie met het bedrijfsleven
Steeds meer campussen ontwikkelen zich als volwaardige innovation districts en zien het als hun taak de toevallige ontmoetingen van kennis, talent en bedrijfsleven te stimuleren. Zo kent de High Tech Campus Eindhoven een agenda met evenementen die open staan voor het brede publiek. Daarnaast biedt de organisatie STARTUP/eindhoven ruimte aan startups en kleine bedrijven. Ook in Amsterdam is op de Knowledge Mile in de vier jaar sinds de oprichting nauwe samenwerking ontstaan tussen de vier onderwijsinstellingen en maar liefst 200 externe partijen. Op het Daklab van de Hogeschool van Amsterdam kunnen initiatieven experimenteren met slimme oplossingen voor groene daken en wordt er samengewerkt tussen studenten en startups.
4. De opkomst van learning plaza’s
De vierde trend is het flexibele gebruik van gebouwen. Steeds vaker dienen universiteitsgebouwen niet alleen als onderwijsruimte en gebruikt de universiteit ook andere ruimten in de stad. Naast collegezalen en onderwijsruimten nemen regelmatig flexwerkplekken en startupfaciliteiten ruimte in. Bij Erasmus Centre for Entrepreneurship, inspireren jonge ondernemers en studenten elkaar, waardoor kennisuitwisseling en samenwerking ontstaan.
Maar ook de manier van onderwijs verzorgen verandert. De klassieke lokalen en zalen maken meer en meer plaats voor learning plazas – open ruimten waar ieder op zijn eigen manier kan studeren.
5. Het DNA van campusontwikkeling
Als vijfde een trend die ons extra aan het hart gaat. Steeds vaker wordt het unieke DNA van de plek als uitgangspunt genomen. Uit Finland komt een succesverhaal op dit vlak. Door leegloop van de Finse universiteiten moesten de compleet verschillende University of Tampere en de Tampere University of Technology worden samengevoegd tot Tampere University. De nieuwe identiteit van deze campus werd enerzijds gevormd door wat ten grondslag lag aan de identiteit van beide universiteiten en anderzijds door de dialoog aan te gaan met de lokale gemeenschap. Op basis hiervan werd de identiteit van de campus vormgegeven. Met de slogan ‘Human potential, unlimited’ legt de universiteit nadruk op de menselijke waarde van de multidisciplinaire campus.
Kortom, de campus van de toekomst is niet langer weggestopt in een buitenwijk, maar onderdeel geworden van de stad. Deze geïntegreerde stadse campus heeft oog voor haar omgeving en is een plek van waarde. Niet alleen voor studenten, maar ook voor bedrijven, omwonenden en de stad zelf. Het is een dynamisch stuk stad geworden waar kennis, talent en ondernemerschap alle ruimte krijgen zich te ontplooien en te werken aan een betere toekomst. Wij houden de toekomstige urban campus in ieder geval scherp in de gaten.